. Nguyễn Ngọc Chính's: Kho tàng tranh Picasso

Thứ Bảy, 2 tháng 3, 2024

Kho tàng tranh Picasso

Chưa một họa sĩ nào trên thế giới này đã để lại cho hậu thế một gia tài nghệ thuật đồ sộ với 1.800 bức tranh sơn dầu, 7.000 bức ký họa phác thảo và một số tác phẩm điêu khắc… như Pablo Picasso hay gọi tắt là Picasso (1881-1973).

Trái ngược với cái tên ngắn ngủi Picasso, ông lại có cái tên thật dài như… vô tận: Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruiz y Picasso!

Cái tên thật dài lúc khai sinh hình như đã là điềm báo hiệu một trong những “thiên tài hội họa bậc nhất của Thế kỷ 20”. Picasso là một trong 10 họa sĩ vĩ đại nhất trong “top 200 nghệ sĩ tạo hình lớn nhất thế giới” và đã được Tạp chí Time bình chọn là “một trong 100 người có tầm ảnh hưởng nhất”!

Ngay từ khi còn nhỏ, Picasso đã bộc lộ sự say mê và năng khiếu trong lĩnh vực hội họa. Theo lời kể của mẹ ông (bà Maria Picasso y López) chữ đầu tiên mà cậu bé Pablo nói được chính là "piz", cách nói tắt của từ "lápiz", trong tiếng Tây Ban Nha có nghĩa là… bút chì.

Cha của Picasso là một họa sĩ chuyên vẽ chim theo trường phái hiện thực, ông José còn là một giảng viên nghệ thuật và phụ trách bảo tàng địa phương, trường Mỹ thuật công nghệ tạo hình của Barcelona. Và Picasso đã được cha đào tạo hội họa chính thức vào năm ông 7 tuổi.

Vào Học viện mỹ thuật Academia de San Fernando tại Madrid được chưa đầy một năm, năm 1900 Picasso đã bỏ học để sang Paris, trung tâm nghệ thuật của Châu Âu. Tại thủ đô Pháp, ông sống cùng Max Jacob, một nhà báo và nhà thơ, người đã giúp Pablo học tiếng Pháp.

Đây là giai đoạn khó khăn của người họa sĩ trẻ khi ông phải sống trong cảnh nghèo túng, lạnh lẽo và đôi khi tuyệt vọng. Phần lớn tác phẩm của Pablo đã phải đốt để sưởi ấm cho căn phòng nhỏ của hai người giữa mùa đông Paris.

Picasso thường xuyên qua lại giữa hai thành phố Barcelona và Paris. Tại Pháp, ông kết bạn với rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng ở khu Montmartre và Montparnasse, trong đó có người sáng lập trường phái siêu thực André Breton, nhà văn Gertrude Stein và nhà thơ Guillaume Apollinaire.

Năm 1911, Picasso và Apollinaire thậm chí đã từng bị bắt giữ vì bị tình nghi ăn trộm bức tranh Mona Lisa từ Bảo tàng Louvre… nhưng cuối cùng hai người cũng được thả vì vô tội!

Cuộc đời tình ái của Picasso có liên quan đến nhiều phụ nữ và họ cũng là những “người mẫu” thường xuất hiện trong tranh của ông. Trong số đó phải kể đến họa sĩ Dora Maar và sinh viên nghệ thuật trẻ Françoise Gilot.

Cuộc đời sáng tác của Picasso thường được phân loại theo các thời kỳ khác nhau. Tuy rằng tên gọi các thời kỳ sáng tác sau này của họa sĩ còn gây nhiều tranh cãi, người ta phần lớn đều chấp nhận cách phân chia các thời kỳ của Picasso thành:

- Thời kỳ Xanh (1901–1904);

- Thời kỳ Hồng (1904–1906);

- Thời kỳ Ảnh hưởng Châu Phi - Điêu khắc (1908–1909);

- Thời kỳ Lập thể Phân tích (1909–1912);

- Thời kỳ Lập thể Tổng hợp (1912–1919).

Khác với đa số các họa sĩ chỉ mong tác phẩm của mình diễn tả những “cảnh thật”, càng “thật” càng chứng tỏ tài nghệ của mình trước sự chiêm ngưỡng của người thưởng ngoạn. Picasso lại hoàn toàn trái ngược, tranh của ông lại là những khuôn mặt méo mó, ngay cả trong những bức tranh tĩnh vật cũng khác thường!

Đó là những bức tranh “lập thể” theo cách nhìn “đặc biệt” của ông! Nét mới lạ trong kỹ thuật của ông có thể thấy trong bộ sưu tập các tác phẩm thời kì đầu ở Bảo tàng Museu Picasso tại Barcelona. Tại đây, có thể thấy “chủ nghĩa hiện thực hàn lâm” trong các tác phẩm của ông.

Năm 1897, chủ nghĩa hiện thực của Picasso bắt đầu chịu ảnh hưởng của “chủ nghĩa tượng trưng”, thể hiện qua một loạt các bức tranh phong cảnh sử dụng tông màu xanh lá cây và tím một cách… “không tự nhiên”. Những tác phẩm của Picasso trong “Thời kỳ Hồng” lại mang vẻ tươi tắn hơn với việc sử dụng nhiều màu cam và hồng.

Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, Picasso bắt đầu thực hiện các tác phẩm theo trường phái “Tân Cổ Điển” (neoclassicism). Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Picasso, bức Guernica, đã được sáng tác trong thời kì này. Bức tranh mô tả cuộc ném bom vào Guernica của phát xít Đức trong Nội chiến Tây Ban Nha.

Ông cũng có một số tranh nằm trong danh sách những tác phẩm nghệ thuật đắt giá nhất thế giới:

- Bức "Nude on a black armchair" - được bán với giá 45,1 triệu USD năm 1999.

- Bức “Les Noces de Pierrette” - được bán với giá hơn 51 triệu USD năm 1999.

- Bức “Garçon à la pipe” - được bán với giá 104 triệu USD tại nhà đấu giá Sotheby's đã lập kỉ lục thế giới về giá cho một tác phẩm nghệ thuật.

- Bức “Dora Maar au Chat” - được bán với giá 95,2 triệu USD tại nhà đấu giá Sotheby's ngày 3 tháng 5 năm 2006.

***

Trong status này cũng bao gồm “chân dung tự họa” (Picasso self-portrait) của Picasso.

Chúng tôi không thể post 1.700 bức tranh của Picasso vì khuôn khổ giới hạn. Những bức tranh post trên status này đều có tựa đề bằng tiếng Pháp.

* Các bạn có thể tham khảo thêm về những tác phẩm của Picasso trên trang Flickr của Monica Rossi tại: https://www.flickr.com/photos/109818546@N08/page38

Mời các bạn cùng chiêm ngưỡng một số tác phẩm của danh họa Pablo Picasso.

***