Đợi thật lâu để lấy… thức ăn nhanh

Tựa đề của bài viết này là ý của một trong số hàng trăm cư dân mạng tại Việt Nam bình luận về ngày đầu tiên McDonald’s mở cửa hàng ở Sài Gòn, ngày 8/2/2014. Những vấn đề liên quan đến việc đợi thật lâu để lấy thức ăn nhanh sẽ được bàn đến ở phần cuối của bài viết.  

“Thức ăn nhanh” là từ ngữ xuất hiện sau năm 1975 tại Việt Nam, dịch từ thuật ngữ “fast food” đã được chính thức đưa vào tự điển tiếng Anh Merriam-Webster từ năm 1951. Tên gọi “thức ăn nhanh” hàm ý ám chỉ các loại đồ ăn được chế biến sẵn và phục vụ khách tại một nhà hàng, cửa hàng. Tuy nhiên, không nhất thiết là phải ngồi tại những nơi đó mới có thể giải quyết vấn đề của bao tử, người ta có thể mua đem về nhà, thường được gọi là “take-away”, “take-out” hoặc “to go”.   

Thức ăn nhanh

Xét về mặt lịch sử, sự hình thành các khu dân cư đô thị có liên quan mật thiết đến việc xuất hiện của “fast food”. Tại Âu châu, ngay từ thời La Mã xưa đã có quán ngoài đường phố bán bánh mì, xúch xích và rượu vang phục vụ khách vãng lai được coi như những “bữa ăn nhẹ” (snack). Vào thời Trung cổ tại các thành phố như Paris, Luân Đôn cũng xuất hiện những quầy phục vụ ăn uống tương tự như thời La Mã.

Nếu hiểu theo nghĩa rộng của thuật ngữ “thức ăn nhanh”, có thể nói ở Việt Nam từ xưa cũng có nhiều loại “fast food” ngoài đường phố, chẳng hạn như bánh mì thịt, xôi… và đặc biệt hơn cả là các gánh phở rong ngoài Hà Nội.

Nhà văn Nguyễn Công Hoan đã khẳng định khá chính xác cái tuổi 100 của món ăn độc đáo thuộc hàng ‘quốc hồn, quốc túy’ trong nền ẩm thực Việt. Ông viết: “1913... trọ số 8 Hàng Hài... thỉnh thoảng, tôi được ăn phở (hàng phở rong). Mỗi bát 2 xu (có bát 3 xu, 5 xu)”.

Gánh phở Hà Nội

Miền Nam ngày xưa cũng không thua kém gì Hà Nội về các loại “thức ăn nhanh”. Ngoài các gánh hàng rong còn có nhiều kiểu “xe đẩy di động” phục vụ “fast food” như xe mì, xe hủ tiếu của người Hoa trong Chợ Lớn, xe khô mực, xe bò bía, phá lấu, thịt bò khô… Khách đi đường chỉ việc dừng chân, tấp vô là có ngay cái mà khẩu vị mình thích.

Một trong những lý do khiến thức ăn nhanh ngày càng phát triển vào thời điểm đó là vì người dân còn nghèo, không có các tiện nghi nấu nướng nên thường ăn các loại thức ăn đường phố. Thêm vào đó, thức ăn nhanh còn phục vụ khách lỡ đường, trong những chuyến xa nhà, nói chung là ăn “quấy quá” cho xong bữa.   

Xe mì trong Chợ Lớn

Tại Mỹ, ngay từ năm 1916 đã có một công ty ở Wichita, Kansas, với tên gọi White Castle, chuyên cung cấp “fast food” cho khách đến ăn. Năm 1921, Billy Ingram và Walter Anderson, những người sáng lập White Castle, mở rộng mạng lưới cung cấp hamburger tại nhiều nơi khác trên đất Hoa Kỳ, từ Wichita đến New York, với một logo mang 3 màu chủ đạo: xanh, vàng, trắng.

Logo của White Castle

Khác hẳn với hamburger hình tròn mà ta thường thấy tại các cửa hàng thức ăn nhanh ngày nay, bánh của White Castle có hình vuông, giá chỉ có 5 xu. Những yếu tố thành công trong việc mở đầu ngành công nghiệp phục vụ thức ăn nhanh vào lúc đó là chi phí sản xuất rẻ, giá thành sản phẩm thấp, thời gian chế biến nhanh, hơn nữa khách hàng có thể chứng kiến tận mắt việc nấu nướng trong khi chờ đợi.              

Hamburger hình vuông của White Castle

Vào thời đó, thịt bò bằm bị cho là kém vệ sinh trong khi chế biến nên White Castle đã xóa đi ấn tượng của khách hàng bằng những nhà hàng trông tựa như lâu đài với những pháo đài hình 8 cạnh vây quanh được sơn màu trắng ngà tượng trưng cho sự tinh khiết. Bước vào trong là những bàn ghế bằng chất thép không gỉ inox cũng màu trắng và đồng phục tươm tất của người phục vụ tạo cho khách một cảm giác vệ sinh, sạch sẽ tuyệt đối.

Người ta còn giữ lại hình ảnh tòa nhà số 8 của White Castle tại Minneapolis, Minnesota, được xây dựng từ năm 1936. Nhà hàng có hình vuông vức, mỗi bề khoảng 8,5m được thiết kế giống như tháp nước của thành phố Boston với những pháo đài hình bát giác vây quanh. 

     

Tòa nhà White Castle Số 8 được xây dựng từ năm 1936 tại Minneapolis, Minnesota, 

hiện nay không còn là nhà hàng 

Thành công của White Castle dẫn đến việc các công ty ăn uống khác chạy theo mô hình của White Castle, từ cách chế biến thức ăn đến hình thức trang trí cửa hàng. Có rất nhiều công ty cũng “dựa hơi” White Castle qua tên gọi như Little Kastle, họ cũng đổi danh từ Castle thành những tên khác như Cabin, Cap, Clock, Crescent, Diamond, Dome, Fortress, Grille, House, Hut, Kitchen, Knight, Log, Mill, Palace, Plaza, Shop, Spot, Tavern, Tower… Đối với từ White được biến thành Blue, King's, Little, Magic, Modern, Prince's, Red, Royal, Silver…

Ngành phục vụ thức ăn nhanh trong bước đầu tại Hoa Kỳ bắt đầu cạnh tranh ráo riết với những cái tên “na ná” như White Castle: Castle Blanca, Blue Beacon, Blue Bell, Blue Tower, Red Barn, Red Lantern, Klover Kastle… Tuy nhiên, chưa một nhà hàng nào đạt đến sự thành công như “lá cờ đầu” White Castle với trên 420 cửa hàng khắp nước Mỹ và chỉ chịu dừng bước trước khi các “đại gia” xuất hiện.

Sau thế chiến thứ 1, xe hơi là phương tiện đi lại khá phổ biến nên lại phát sinh thêm một dịch vụ cung cấp thức ăn nhanh qua hình thức “drive-in” hay còn gọi là “drive-thru”, qua đó khách ăn chỉ cần ngồi trên xe, ghé vào quán gọi món và thế là có một bữa ăn ngay trên xe để tiếp tục cuộc hành trình.

Cuộc chiến “thức ăn nhanh” tại Ả Rập khi 3 đại gia McDonald's, Kentucky Fried Chicken (KFC) và Pizza Hut nằm sát bên nhau

Trở lại với “thức ăn nhanh” tại Việt Nam thời Đổi Mới người ta phải nhắc tới Jollibee Foods Corporation (JFC), có mặt tại Sài Gòn từ năm 1996 tại trung tâm SuperBowl. Jollibee là thương hiệu nổi tiếng của chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh do Tony Tan Caktiong, người Phi Luật Tân sáng lập, với khoảng 2.510 cửa hàng trên khắp thế giới.

Jollibee lãnh ấn tiên phong trong cuộc chiến “thức ăn nhanh” tại Việt Nam từ năm 1997

Jollibee có biểu tượng là chú ong vàng nhí nhảnh, theo Tony Tan Caktiong, các thành viên gia đình ông như những chú ong chăm chỉ, cần mẫn tạo mật ngọt cho gia đình và cho cả xã hội. Hơn 30 của hàng Jollibee được khai trương tại Việt Nam và đánh dấu sự phát triển “fast food” với ba phương châm: đơn giản, giá rẻ và ngon miệng. Cái khéo của Jollibee là đánh trúng khẩu vị của người Việt với các món như cơm gà rán trong bối cảnh “một mình một chợ”:

Cơm gà rán Jollibee

Năm 1997, KFC khai trương cửa hàng đầu tiên tại Sài Gòn và đến nay đã phát triển tới hơn 135 địa điểm tại 20 tỉnh thành, sử dụng hơn 3.000 nhân viên và cũng tạo thêm nhiều việc làm trong ngành công nghiệp hỗ trợ. Tại Việt Nam, KFC là thương hiệu nổi tiếng nhất, đồng thời chiếm lĩnh thị phần lớn nhất trên thị trường thức ăn nhanh.

Chiến lược của KFC là 80% tập trung vào sản phẩm gà rán, phần còn lại là các món đa dạng khác. Cửa hàng được đặt tại những góc phố lớn để quảng cáo thương hiệu với đội ngũ nhân viên trẻ trung, tận tình phục vụ khách hàng.

Đội ngũ nhân viên trẻ trung của KFC

KFC (Kentucky Fried Chicken, Gà rán Kentucky) là nhãn hiệu của loạt cửa hàng ăn nhanh được đánh giá nổi tiếng thứ hai trên thế giới sau McDonald's, xếp hạng trước Pizza Hut và Starbucks. KFC phục vụ các món ăn nhanh làm từ gà và món nổi tiếng nhất là Gà rán Kentucky do ông Harland Sanders (1890-1980) sáng chế.

Harland Sanders, thường được biết đến qua cái tên “Colonel Sanders” (Đại tá Sanders), năm 1939 đã đưa ra món gà rán được tẩm ướp với 11 nguyên liệu khác nhau và, theo quảng cáo của KFC, đó là những miếng gà rán “ngon nhất trước đến giờ”.

KFC hiện do tập đoàn Yum Brands khai thác với hơn 20.000 cửa hàng tại 109 quốc gia và lãnh thổ. Tại Việt Nam, điểm yếu của KFC là trang thiết bị bên trong cửa hàng kém phần hấp dẫn hơn nếu so sánh với Lotteria, kẻ đến sau.    

“Colonel Sanders”, biểu tượng của KFC

Lotteria là một nhãn hiệu thức ăn nhanh xuất phát từ Nhật Bản, được đặt theo tên của công ty mẹ Lotte, bắt đầu mở cửa từ năm 1972. Tháng 10/1979, nhà hàng Lotteria đầu tiên tại Hàn Quốc cũng được khai trương và nhanh chóng thu hút được nhiều khách hàng tại châu Á.

Lotteria Hàn Quốc có mặt tại thị trường Việt Nam năm 2004 và sau 10 năm hoạt động đã mở hơn 160 cửa hàng trên 12 tỉnh thành. Với đặc trưng về không gian, đồ ăn và phong cách phục vụ mang đậm màu sắc văn hoá ẩm thực Hàn Quốc, Lotteria được coi là thương hiệu hàng đầu trong thị trường thức ăn nhanh ở Việt Nam hiện nay.

Lotteria tại Việt Nam

Lợi thế cạnh tranh của Lotteria tại Việt Nam chính là sự gần gũi về văn hóa và ẩm thực trong tình hình Hàn Quốc ngày càng ăn sâu vào sinh hoạt của giới trẻ với nhạc Kpop, phim Hàn… Lotteria còn thực hiện những chương trình khuyến mãi đặc biệt như Daily Buzz, giảm giá từ Thứ Hai đến Thứ Sáu trong tuần.

Vào ngày Thứ Hai, chỉ với 36.000 đồng thực khách có thể mua 2 chiếc hamburger, một chiếc kẹp thịt bò băm Bulgogi và một chiếc Ham Egg gồm thịt heo và trứng. Vào ngày Thứ Năm món “khoai tây lắc” khuyến mãi còn 28.000 trong khi những ngày khác trong tuần “Shake Potato” có giá là 35.000 đồng!  

Chiến dịch khuyến mãi của Lotteria

Thị trường thức ăn nhanh tại Việt Nam có vẻ như đã an bài với ba “đại gia” KFC, Lotteria và Jollibee bên cạnh đó là sự hiện diện của một số mạng lưới khác với quy mô nhỏ hơn như Burger King, Carl’s Jr, Domino’s Pizza, Pizza Hut, Dunkin’ Donuts, Baskin-Robbins, Subway Restaurants, Starbucks và Popeyes Louisiana Kitchen.

Sự xuất hiện của cửa hàng đầu tiên mang tên McDonald’s với 350 chỗ ngồi ở ngay bên cạnh Popeyes Louisiana Kitchen tại vòng xoay Điện Biên Phủ (trước đây là đường Phan Thanh Giản, Sài Gòn) là tiếng súng báo hiệu một cuộc cạnh tranh mới trên thị trường “khai phá” Việt Nam.

Kể từ năm 1992, sau khi khai trương một cửa hàng ở Brunei, McDonald's đã tạm ngưng sự "bành trướng" của mình ở Đông Nam Á, như vậy là sau hơn 22 năm McDonald's mới tìm ra được một thị trường mới tại đây. Không biết Việt Nam ta có câu “Trâu chậm uống nước đục” còn đúng hay không khi ngay từ giữa năm 2013, McDonald's đã rầm rộ công bố dự án "đổ bộ" vào Sài Gòn.

 

Theo Bloomberg, trong số lợi nhuận McDonald’s thu về trong năm 2012, 68% là từ các thị trường ngoài nước Mỹ so với tỷ lệ 49% vào năm 2000, đây là những con số đáng để suy gẫm đối với những người kinh doanh. Trong lễ khai trương McDonald’s Đa Kao ngày 8/2/2014, Don Thompson, Chủ tịch và Giám đốc Điều hành, cho biết đây là cửa hàng địa phương thứ 10.000 của McDonald’s. Trả lời phỏng vấn của tờ Wall Street Journal, Thompson tuyên bố:   

“Chúng tôi không bao giờ quan niệm mình là kẻ đến sau khi gia nhập một thị trường nào đó. Cái đáng quan tâm là McDonald’s đã có cơ hội xây dựng thương hiệu tại đó hay chưa. Chúng tôi tin rằng Việt Nam đã sẵn sàng đón nhận, vì thế, mình không đến muộn. Điều thú vị là chúng tôi là cửa hàng đầu tiên tại Việt Nam có Dịch vụ Bán hàng ngay tại xe [drive-thru]. Chúng tôi rất hào hứng khi được có mặt tại đây và chờ đón tiềm năng tăng trưởng”.

Thompson cũng tiết lộ một các dè dặt là hiện tại, McDonald’s không có mục tiêu tăng trưởng cụ thể tại Việt Nam, “Chúng tôi có thị trường tiềm năng và sẽ quan sát thật kỹ. Trong tương lai, McDonald’s có thể mở rộng kinh doanh… Chúng tôi muốn đảm bảo mọi thứ đều đạt tiêu chuẩn hàng đầu. Nếu duy trì được, McDonald’s sẽ triển khai thêm nhiều nữa. Còn nếu cửa hàng đầu tiên hoạt động không ổn, chúng tôi sẽ không mở thêm, mà tập trung điều chỉnh nó”.

Don Thompson tại lễ khai trương cửa hàng McDonald's tại Việt Nam

Trả lời phỏng vấn Bloomberg, Nguyễn Bảo Hoàng [1], người đưa McDonald’s tới Việt Nam thông qua công ty Good Day Hospitality dưới hình thức nhượng quyền [2] lại tỏ ra lạc quan hơn khi tuyên bố sẽ mở rộng quy mô của McDonald’s lên con số 100 cửa hàng với chục hàng nghìn nhân viên trong vòng một thập kỷ tới đây. Nhiều người cho rằng mục tiêu đó khó có thể đạt được trong tình hình cạnh tranh của quá nhiều thương hiệu thức ăn nhanh như hiện nay.

Tuy nhiên, cũng có người lại nghĩ sự lạc quan của Nguyễn Bảo Hoàng là có cơ sở nếu xét về mặt chính trị: Hoàng là con rể của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, chồng của cô “con gái rượu” Nguyễn Thanh Phượng. Ít nhiều thì đó cũng là một thế lực chính trị vững chắc đứng sau lưng McDonald’s và Henry Nguyễn, chí ít là trong thời gian chức vụ của ông Thủ tướng còn tồn tại.

Ngày 16/7/2013, BBC Tiếng Việt chạy tít: “Con rể thủ tướng 'bán Big Mac' ở Sài Gòn”, một ngày sau khi McDonald’s thông báo đã chọn ông Henry Nguyen (Nguyễn Bảo Hoàng) là đối tác nhượng quyền (giấy phép phát triển - developmental licensee) để phát triển thương hiệu của công ty này ở Việt Nam. Và ngày 8/2/2014, nhà hàng McDonald's đầu tiên tại Sài Gòn đã được khai trương.

Nguyễn Bảo Hoàng (Henry Nguyễn)

Markus Taussig [3], trợ lý giáo sư chuyên ngành Kinh doanh tại Đại học Quốc gia Singapore nhận định trên Bloomberg và được báo chí Việt Nam trích dẫn như sau: “McDonald’s Việt Nam sẽ nhắm vào các bậc phụ huynh, vốn không mặn mà với fast-food, nhưng sẵn sàng đến đây để nhìn thấy con mình thích thú ăn burger và “mua” cảm giác về một cuộc sống hiện đại và tích cực”.

Đọc bản tin của Bloomberg một số độc giả có những bình luận đáng để suy nghĩ về việc McDonald’s mở cửa hàng đầu tiên tại Sài Gòn. Độc giả có tên Charles Tran viết: “Tin mừng cho các hãng thuốc chữa bệnh, cho nha sĩ, bác sĩ và cả… công ty mai táng!”.

Steve Rogers bình luận: “Hoan hô McDonald’s có công gieo rắc bệnh béo phì ra khắp thế giới” còn độc giả có tên Euroguy hóm hỉnh: “Cứ ngồi mà xem bệnh tiểu đường là một ngành công nghiệp đang ngày một phát triển, ha ha ha ha!”. Mike Rack lại mang màu sắc chính trị với nhận xét: “Triệu chứng của chủ nghĩa tư bản sẽ nắm quyền hành với sự khai trương cửa hàng McDonald’s…”

  

Trên đây là những cảm nghĩ của người nước ngoài, báo chí trong nước lại nhận định: “McDonald’s có thành công thế nào đi nữa tại các quốc gia khác nhưng khi vào Việt Nam trong thời gian đầu tiên vẫn chỉ là “chiếu dưới” hay ôn hòa hơn: “Kết quả của trận “tử chiến” giữa hai người khổng lồ KFC và McDonald’s dù bên nào có giành được phần ưu thế thì người tiêu dùng Việt Nam cũng sẽ được hưởng lợi từ các dịch vụ và sản phẩm cạnh tranh của hai bên”.

Ở trong nước đã có hàng ngàn người kiên nhẫn xếp hàng chờ đợi 2 tiếng đồng hồ để được thưởng thức các món ăn gây nhiều tranh cãi của McDonald’s trong ngày đầu tiên mở cửa. Người Việt vốn có tính hiếu kỳ. Thế cho nên tựa đề của bài viết này mới có cái tên đầy mâu thuẫn: Đợi thật lâu để lấy… thức ăn nhanh

 Đợi thật lâu để lấy… thức ăn nhanh

***

Chú thích:

[1] Nguyễn Bảo Hoàng, còn có tên là Henry Nguyễn, sinh năm 1974, là con trai út trong gia đình gồm 2 trai, 2 gái của ông Nguyễn Bang, một viên chức cao cấp dưới thời VNCH. Gia đình ông rời Sài Gòn năm 1975 di cư sang Mỹ và định cư tại ngoại ô Washington thuộc bang Virginia, khi ông mới 22 tháng tuổi.

Henry Nguyễn tốt nghiệp đại học tại Harvard môn văn học cổ điển năm 1995, sau đó theo học bác sĩ y khoa và thạc sĩ quản trị kinh doanh tại Đại học Northwestern và Kellogg School of Management và tốt nghiệp hai trường này vào năm 2000.

Năm 2000, Henry Nguyễn trở thành giám đốc điều hành cho Công ty Viễn thông Mỹ VITC tại khu vực châu Á - một công ty chuyên về giao thức Internet và công nghệ. Năm 2004, ông tham gia  là Qũy đầu tư IDG (IDG Ventures) với chức vụ Tổng giám đốc. Ngày 17/11/2008, Nguyễn Bảo Hoàng kết hôn với Nguyễn Thanh Phượng, con gái Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.

Đọc thêm về Nguyễn Bảo Hoàng tại:

·        https://www.facebook.com/nguyenbaohoangfanpage

·        http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2013/07/130716_nguyenbaohoang_mcdonalds.shtml

·         http://quanlambao-vn.com/article.php?id=2446&cat_id=18

Đọc thêm về Nguyễn Thanh Phượng tại:

·         https://nguyenthanhphuongvn.blogspot.com

·        http://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Thanh_Ph%C6%B0%E1%BB%A3ng

·         http://quanlambao-vn.com/article.php?id=2032&cat_id=50

[2] Nhượng quyền kinh doanh là việc cho phép một cá nhân hay tổ chức (gọi là bên nhận nhượng quyền) được kinh doanh hàng hoá hay dịch vụ theo hình thức và phương pháp kinh doanh đã được thử thách trong thực tế của bên nhượng quyền ở một điểm, tại một khu vực cụ thể nào đó trong một thời hạn nhất định để nhận một khoản phí hay một tỷ lệ phần trăm nào đó từ doanh thu hay lợi nhuận.

Bên nhượng quyền (franchisor) phải đảm bảo cung cấp đúng, đủ và hỗ trợ thành viên gia nhập hệ thống đó; còn bên nhận nhượng quyền (franchisee) phải đảm bảo thực hiện theo đúng các khuôn mẫu, tiêu chuẩn nghiêm ngặt của hệ thống, từ cách trang trí đến nội dung hàng hóa và dịch vụ, giá cả được chuyển giao. 

Các tài sản hữu hình và vô hình khác, như quảng cáo, tập huấn quốc tế và quốc nội cũng như các dịch vụ hỗ trợ khác nói chung được bên nhượng quyền thực hiện, nói chung là đòi hỏi sổ sách kế toán phải được kiểm toán và buộc bên nhận nhượng quyền và/hoặc các đại lý phải chấp nhận việc kiểm tra định kỳ và đột xuất. Nếu không đạt qua các đợt kiểm tra này thì các quyền trong nhượng quyền kinh doanh có thể không được gia hạn hay bị hủy bỏ.

Mô hình nhượng quyền kinh doanh là một trong những mô hình làm giàu căn bản nhất của con người. Tại Việt Nam, có một số hiếm hoi các thương hiệu đang được nhượng quyền kinh doanh thành công, bao gồm: Gà rán Kentucky (KFC), Phở 24, cà phê Trung Nguyên, hệ thống thức ăn nhanh Lotteria và gần đây nhất là McDonald’s.

[3] Nguyên văn câu trích dẫn của Markus Taussig trên Bloomberg: “McDonald’s in Vietnam is going to be packed with parents, many of whom will not be eating because the food doesn’t appeal to them but who will be happy because watching their kids munch away on burgers makes them feel they’re part of something positive and modern”.

Đọc thêm về Markus Taussig qua bài viết: "Chuyện một người Mỹ thích… mắm tôm"

http://chinhhoiuc.blogspot.com/2012/10/chuyen-mot-nguoi-my-thich-mam-tom.html

***

Bình luận trên FB:

***

(Trích Hồi Ức Một Đời Người, Chương 10: Thời xuống lỗ)

Hồi Ức Một Đời Người gồm 9 Chương:

Chương 1: Thời thơ ấu (từ Hà Nội vào Đà Lạt)

Chương 2: Thời niên thiếu (Đà Lạt và Ban Mê Thuột)

Chương 3: Thời thanh niên (Sài Gòn)

Chương 4: Thời quân ngũ (Sài Gòn – Giảng viên Trường Sinh ngữ Quân đội)

Chương 5: Thời cải tạo (Trảng Lớn, Trảng Táo, Gia Huynh)

Chương 6: Thời điêu linh (Sài Gòn, Đà Lạt)

Chương 7: Thời mở lòng (những chuyện tình cảm)

Chương 8: Thời mở cửa (Bước vào nghề báo, thập niên 80)

Chương 9: Thời hội nhập (Bút ký những chuyến đi tới 15 quốc gia và lãnh thổ)

Tác giả đang viết tiếp Chương cuối cùng mang tên… Thời xuống lỗ (thập niên 2000 cho đến ngày xuống lỗ)!