Người ta ước
tính có khoảng hàng nghìn người đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ kéo dài từ
ngày 18 đến ngày 27/5/1980 khi người dân Gwangju tự vũ trang bằng cách cướp vũ
khí của cảnh sát địa phương sau khi sinh viên trường Đại Học Chonnam biểu tình
chống chính phủ.
Có thể nói vụ bạo động ở Gwangju là bối cảnh dẫn nhà văn Han Kang sáng tác tiểu thuyết “채식주의자” năm 2007 và được dịch sang tiếng Anh là “The Vegetarian” năm 2015.
Tác phẩm là một “liên truyện” gồm 3 truyện ngắn độc lập nhưng cũng có thể gộp lại thành tiểu thuyết bởi vì cũng những con người trong đó, nền tảng đó, xuất xứ đó, tác giả Han Kang xây dựng thông qua cái nhìn của các nhân vật khác nhau theo từng sự chuyển biến của câu chuyện.
“The Vegetarian” là một cuốn sách gồm ba phần: Người ăn chay, Vết chàm Mongolia và Cây pháo hoa kể về Yeong-hye, một người phụ nữ Hàn Quốc bình thường, quyết định trở thành người ăn chay sau một giấc mơ kinh hoàng về sự tàn bạo của con người.
Quyết định này dường như vô hại trong việc kiêng thịt nhưng lại dẫn đến sự sụp đổ của cuộc sống gia đình cô và các mối quan hệ xã hội. Han Kang giải mã những vùng tăm tối nhất trong con người, bắt đầu từ những khao khát bình thường và dần dần trở thành những chấn thương không thể nào chữa khỏi.
Nhân vật chính của cuốn truyện Yeong-hye, người phụ nữ tham gia cuộc bạo động tại Gwangju, bị ám ảnh bởi một giấc mơ, quyết định để trở thành “một người ăn chay”. Hành động quyết định “không ăn thịt” đã gây ra một số xung đột trong cuộc sống gia đình và được xem như… “một cuộc nổi loạn”.
Những biến đổi kỳ lạ về thể xác và tinh thần của Yeong-hye được mô tả qua góc nhìn riêng tư của chồng cô, người anh rể và chị gái. Mỗi nhân vật đều có cảm xúc và suy nghĩ khác nhau. Ngoài ra, Yeong-hye phải đương đầu với một người cha “nghiêm khắc – độc tài”.
Cuốn truyện khai thác một số chủ đề liên quan đến sự áp đặt của xã hội, mong muốn trốn thoát khỏi các ràng buộc, và sự sụp đổ dần dần của một con người. Với văn phong độc đáo, tác phẩm không chỉ là câu chuyện về ăn chay mà còn phản ánh về khía cạnh tâm lý, tình dục và sự cô độc trong xã hội hiện đại.
Tờ The Guardian nhận xét: “Qua ba phần, (1) những kỳ vọng của hành vi;
(2) hoạt động của các tổ chức xã hội; và (3) sự thất bại… đã tạo nên một sự giằng
xé nội tâm muốn thoát ra khỏi những trói buộc hàng ngày. Ngoài ra tác phẩm còn
mang đến sự gợi cảm, khiêu khích và bạo lực, cùng với hình ảnh mạnh mẽ, màu sắc
đáng ngạc nhiên và những câu hỏi đáng suy ngẫm”.
Anders Olsson, Chủ tịch Hội đồng Nobel Thuỵ Điển, cũng có nhận xét về Han Kang và công trình nghệ thuật của nhà văn qua thông báo của Hội đồng về Giải thưởng Nobel Văn chương năm 2024:
“Trong những tác phẩm của mình, Han Kang phải đối đầu với những những “chấn thương lịch sử” cùng với hàng loạt những quy luật vô hình có ảnh hưởng đến cuộc sống mong manh của con người. Nhà văn đã có một ý niệm đặc thù về mối quan hệ giữa thể xác và tinh thần, giữa người sống và kẻ chết. Và với một cách diễn tả đầy thi vị của một nhà văn, bà đã trở thành một trường hợp tiên phong trong lối viết hiện đại!”.
Tổng thống Hàn Quốc, Yoon Suk Yeol, tuyên bố việc Han Kang được trao giải Nobel Văn chương năm nay đánh dấu “một thành tựu vĩ đại của văn chương Hàn Quốc”. Ông cũng ghi nhận tài năng của nữ văn sĩ đã mô tả lại một diễn biến lịch sử đau thương trong giai đoạn gần đây của đất nước.
Han Kang từng đoạt giải Man Booker International Prize cho tiểu thuyết vào năm 2016 với tác phẩm The Vegetarian (xuất bản ở Việt Nam năm 2011 với tên Người ăn chay), một cuốn tiểu thuyết kể về một phụ nữ bị bệnh tâm thần và bị gia đình bỏ rơi.
Han Kang
sinh trưởng trong một gia đình văn chương, bố bả là một nhà văn nhưng gia đình
phải sống chật vật. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2016, Han cho biết nhà cô chỉ
giàu nhất là sách vở: “Ngày còn bé, tôi
nhìn quanh nhà đâu cũng thấy sách!”.
Khi Han 9 tuổi, gia đình cô di chuyển về thủ đô Seoul, chỉ trước ngày có cuộc đàn áp đẫm máu tại Gwangju có vài tháng. Khi đó cô tự hỏi tại sao con người lại nhẫn tâm đối xử với nhau đến mức độ mất hẳn nhân tính đến như vậy? Ý nghĩ đó ám ảnh đầu óc Han trong suốt quá trình viết truyện.
Tin mới nhất tiết lộ Han Kang đã từ chối họp báo, tổ chức ăn mừng giải thưởng Nobel văn chương vì hiện trạng khổ đau của thế giới với những cuộc xung đột giữa Ukraine-Nga hay Israel-Palestine.
Han Kang đã từ chối lời đề nghị họp báo sau giải thưởng Nobel Văn chương, mà bà nói là chẳng có lý do gì để vui, khi cuộc sống chung quanh là những thảm kịch cũng như những cuộc xung đột không ngừng.
Cha của bà, tiểu thuyết gia Han Seung-won, 85 tuổi, đã truyền đạt thông điệp này trong một cuộc gặp mặt tại Trường Văn học Han Seung-won ở Jangheung, tỉnh Jeolla. Ông cho biết:
"Han Kang nói với tôi, chiến tranh ngày càng khốc liệt, con người bị đưa vào chỗ chết mỗi ngày, làm sao chúng ta có thể tổ chức lễ kỷ niệm hoặc họp báo ăn mừng được?' Han nói rằng mình không nên tổ chức họp báo gì cả".
"Quan điểm của Han Kang đã thay đổi từ một nhà văn sống ở Hàn Quốc sang ý thức (của một nhà văn) toàn cầu. Tuy nhiên, tôi không thể thoát khỏi cảm giác là cha của một người đoạt giải đang sống ở Hàn Quốc, vì vậy tôi đã tự mình sắp xếp buổi gặp mặt nhỏ này", ông nói, theo tường thuật của Korea Times.
Cha bà cho biết, "Tôi định tổ chức một bữa tiệc ở đây cho người dân địa phương, nhưng con gái tôi bảo tôi đừng làm vậy. Con bé nói, 'Làm ơn đừng ăn mừng khi chúng ta đang sống và chứng kiến những sự kiện bi thảm này (ám chỉ hai cuộc chiến tranh).
“Viện Hàn lâm Thụy Điển không trao giải thưởng này cho con để chúng ta tận hưởng, mà để giữ đầu óc tỉnh táo hơn.' Sau khi nghe điều đó, tôi vô cùng bối rối", ông Han Kang kể.
Tuy nhiên, ở
bên ngoài, mọi dữ kiện liên quan đến tiểu thuyết gia Han Kang đang trở thành sự
kiện nóng nhất ở Hàn Quốc. Hiện 9 trong số 10 tác phẩm bán chạy nhất được liệt
kê trên trang Kyobo - trang thống kê và mua bán trực tuyến phổ biến nhất của Hàn
Quốc - là tác phẩm của Han Kang.
Chỉ vài tiếng sau khi có tin tức về giải Nobel văn chương năm 2024, khách hàng đã xếp hàng dài tại các hiệu sách ở Hàn Quốc, các cửa hàng trực tuyến bị tràn ngập khi độc giả cố gắng sở hữu tác phẩm của nhà văn mới đoạt giải Nobel, Han Kang.
Các chính trị gia, tác giả và độc giả Hàn Quốc đã cùng ăn mừng chiến thắng của bà. Tổng thống Yoon Suk Yeol đã chúc mừng bà trong một bài đăng trên Facebook, và tại quốc hội, nhiều phiên điều trần của chính phủ đã bị tạm dừng khi các quan chức thông báo mừng tin tức này.
Trong nhiều
năm qua, giải thưởng Nobel Văn học được cho là một giải thưởng chỉ tập trung
vào các tác giả phương Tây hay ưu ái các tác giả nam. Chiến thắng của Han Kang
đánh dấu sự chuyển biến đáng chú ý trong cơ cấu giải Nobel Văn học với số tiền
thưởng lên đến 1 triệu đô-la.
Han Kang trở thành người phụ nữ thứ 18 trong lịch sử giải Nobel văn học giành chiến thắng và cũng là nhà văn nữ của Châu Á lần đầu tiên được nhận giải. Tác giả nữ giành giải Nobel văn học gần nhất là Annie Ernaux (người Pháp) vào năm 2022.
***
* Video clip
of Han Kang about herself on the road to become the first Asian writer to win
Nobel Prize in Literature in 2024:
https://www.youtube.com/watch?v=tQTI6bV0waE
***
.jpg)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét