Trước 1975,
vào những ngày Chủ Nhật, Sài Gòn thường xuất hiện những thanh thiếu niên trong
bộ đồng phục hướng đạo thường đến các công viên để vui chơi trong sinh hoạt tập
thể, tham gia công tác xã hội đồng thời rèn luyện những kỹ năng chuyên môn như
thắt nút dây, truyền tín hiệu Morse, Semaphore hay “mưu sinh thoát hiểm”…
Phong Trào
Hướng Đạo do Huân Tước người Anh tên Sir Robert Baden Powell sáng lập vào năm
1907, nhằm mục đích giáo dục thanh thiếu niên trở thành người công dân tốt, biết
phụng sự xã hội và đóng góp cho cộng đồng.
Chân dung Sir Robert Baden Powell (1857-1941)
Phong trào
Hướng Đạo là một sân chơi lành mạnh và hữu ích. Nhưng muốn đến với sân chơi này
phải có cơ duyên và một số điều kiện cần thiết. Ngày xưa, hầu hết thanh thiếu
niên đến với phong trào Hướng đạo đều thuộc con nhà khá giả.
Tham gia hướng
đạo rất tốn kém, trong đó bao gồm việc sắm đồng phục, nón, giày, một số trang bị
trong sinh hoạt hướng đạo. Đó là chưa kể đến việc đóng niên liễm và nhiều thứ
linh tinh khác.
Cuối tuần hướng
đạo sinh sẽ đến một địa điểm sinh hoạt (thường là các công viên) để vui chơi, dựng
lều và để được các anh chị trưởng huấn luyện về các kỹ năng hướng đạo. Thỉnh
thoảng, lại còn được tham gia các kỳ trại bên ngoài thành phố.
Sir Robert Baden Powell và Phu Nhân tham quan một trại Hướng Đạo Thế Giới
Luật hướng đạo
xuất hiện cùng với việc xuất bản sách hướng đạo vào năm 1908 và được trình bày,
viết hoa, đánh số… bởi chính Baden Powell:
1. VINH DỰ CỦA
HƯỚNG ĐẠO SINH PHẢI ĐƯỢC TÍN NHIỆM. Nếu một hướng đạo sinh nói "Trên danh dự của tôi nó là như vậy,"
thì có nghĩa là như vậy, giống như bạn ấy đã thực hiện một lời tuyên hứa trân
trọng nhất. Tuơng tự, nếu một huynh trưởng hướng đạo nói với một hướng đạo
sinh, "Tôi tin vào vinh dự của em để
làm việc này," thì hướng đạo sinh đó sẽ bắt buộc thực hiện mệnh lệnh
đó tốt nhất theo khả năng của mình, và không để bất cứ gì ngăn cản bạn ấy làm
việc đó. Nếu một hướng đạo sinh phá vỡ vinh dự của mình bằng cách nói dối, hay
không thực hiện đúng mệnh lệnh khi được tin tưởng, bạn ấy sẽ không còn là một
hướng đạo sinh, và phải trao trả lại phù hiệu hướng đạo của mình và không bao
giờ được phép mang nó lại. Bạn ấy mất cả cuộc đời của mình.
2. HƯỚNG ĐẠO
SINH TRUNG THÀNH với cấp trên, với quốc gia, và với nơi mình làm việc. Bạn ấy
phải sát cánh với họ thật nghiêm ngặt để chống lại bất cứ ai là kẻ thù của họ
hay thậm chí nói xấu về họ.
3. BỔN PHẬN
CỦA HƯỚNG ĐẠO SINH LÀ HỮU ÍCH VÀ GIÚP ĐỠ NGƯỜI KHÁC. Bạn ấy phải làm bổn phận của
mình trước mọi thứ khác, thậm chí bỏ qua thú vui, sự thoải mái, hay sự an nguy
của riêng mình để làm điều đó. Khi gặp khó khăn nhận dạng một trong hai điều phải
làm thì bạn ấy phải tự hỏi chính mình, "Cái
nào là bổn phận của tôi?" có nghĩa là, "cái nào tốt nhất cho mọi người khác?"… và sẽ làm việc
đó. Bạn ấy phải “Sắp Sẵn” (Be
prepared) vào bất cứ thời điểm nào để cứu mạng hay giúp đỡ người bị thương. Bạn
ấy phải làm một việc thiện mỗi ngày.
Tổng thống Hoa Kỳ Calvin Coolidge chào đón 1500 nam Hướng đạo sinh hành hương hàng năm về Tòa nhà Quốc hội năm 1927
4. HƯỚNG ĐẠO
SINH LÀ BẠN VỚI MỌI NGƯỜI, VÀ LÀ ANH EM VỚI MỌI HƯỚNG ĐAO SINH KHÁC, KHÔNG PHÂN
BIỆT GIAI CẤP XÃ HỘI MÀ NGƯỜI ĐÓ THUỘC VỀ. Nếu một hướng đạo sinh gặp một hướng
đạo sinh khác, thậm chí một người lạ với mình, bạn ấy phải nói chuyện với người
đó, và giúp đở người đó theo cách mà mình có thể làm, hoăc là thực hiện nhiệm vụ
mà người đó đang làm lúc đó hay cho người đó thức ăn, hay bất cứ gì người đó
đang cần đến. Một hướng đạo sinh không nên là một “Kẻ ta đây”. Kẻ ta đây là một người xem thường người khác vì người
khác nghèo hơn mình, hay người đó là người nghèo nhưng lại ghanh tỵ với người
khác vì người khác giàu.
5. HƯỚNG ĐẠO
SINH PHẢI LỊCH SỰ. Nghĩa là bạn ấy phải lịch sự với tất cả mọi người, nhưng đặc
biệt là với phụ nữ, trẻ em, người già, người tàn tật... Và bạn ấy không được nhận
lấy bất cứ quà tặng gì khi được xem là giúp ích và lịch sự.
6. HƯỚNG ĐẠO
SINH LÀ BẠN VỚI THÚ VẬT. Bạn ấy phải cứu chúng khỏi đau đớn trong khả năng của
mình, và không được giết hại bất cứ thú vật nào khi không cần thiết, ngay cả chỉ
là một con ruồi vì nó là một sinh vật của Chúa.
7. HƯỚNG ĐAO
SINH TUÂN THEO MỆNH LỆNH của đội trưởng hay của huynh trưởng mà không thắc mắc.
Ngay cả khi bạn ấy nhận mệnh lệnh mà mình không thích, bạn ấy phải làm như một
người lính hay thủy thủ làm, bạn ấy phải thực hiện hết tất cả như nhau bởi vì
đó là bổn phận của mình; và sau khi thực hiện xong bạn ấy có thể đến và kể ra bất
cứ lý do gì chống lại việc đó: nhưng bạn ấy phải thực thi mệnh lệnh ngay lập tức.
Đó là kỷ luật.
8. HƯỚNG ĐẠO
SINH VUI TUƠI trong mọi hoàn cảnh. Khi nhận lệnh bạn ấy phải sẵn sàng tuân theo
mà không chần chừ, do dự. Hướng đạo sinh không bao giờ càu nhàu khi gặp khó
khăn, hay cau có với người khác, cũng không chửi thề khi gặp phiền phức. Khi bạn
trể chuyến tàu lửa, hay ai đó giẩm lên ngón chân bạn… không phải là lúc hướng đạo
sinh phải làm ồn lên hay dưới bất cứ hoàn cảnh phiền toái nào, bạn nên cố gượng
mình nở một nụ cười ngay lập tức, và rồi huýt sáo, và thế là bạn sẽ ổn thôi! Một
hướng đạo sinh luôn với một nụ cười và vui tuơi. Điều đó làm cho bạn ấy phấn khởi
và làm phấn khởi những người khác, đặc biệt là trong lúc nguy hiểm.
9. HƯỚNG ĐẠO
SINH CẦN KIỆM, nghĩa là bạn ấy tiết kiệm từng xu nếu có thể, và bỏ vào ngân
hàng để bạn ấy có thể có tiền tiêu cho mình khi mất việc làm, và vì vậy không
trở thành gánh nặng cho người khác; hay bạn ấy có thể có tiền để giúp người
khác khi họ cần đến.
Trại Họp bạn Hướng đạo Thế giới lần thứ nhất, tháng 8 năm 1920 tại Luân Đôn, Anh
Đấy là những
gì đã được viết cho hướng đạo sinh trên toàn thế giới, lẽ dĩ nhiên ban đầu là
chỉ tập trung vào hướng đạo tại Anh. Khi các nhóm khác bắt đầu các tổ chức hướng
đạo, mỗi tổ chức đều sửa đổi lại điều luật, thí dụ “trung thành với Nhà vua” được thay bởi cụm từ tương đương thích hợp
cho mỗi quốc gia.
Trong suốt
những năm sau đó, Baden Powell cũng tự mình sửa đổi lời văn trong điều luật nhiều
lần, đáng nói là năm 1911 ông thêm vào:
HƯỚNG ĐẠO
SINH TRONG SẠCH TỪ Ý NGHĨ, LỜI NÓI VÀ VIỆC LÀM. Hướng đạo sinh đứng đắn sẽ xem
thường những thiếu niên ngu xẩn nói năng bẩn thỉu, và mình không để bị cám dỗ bởi
hành vi nói năng hay việc làm bẩn thỉu. Một hướng đao sinh phải trong sạch, tư
tưởng trong sạch và đáng mặt đàn ông.
Trong lúc đọc
lời hứa, hướng đạo sinh đứng nghiêm, đưa tay phải lên ngang tầm vai, lòng bàn
tay đưa về phía trước, ngón tay cái đặt lên móng tay của ngón út và ba ngón còn
lại duỗi thẳng. Đó là dấu hiệu “ba ngón
tay” tượng trưng cho ba ý nghĩa của lời hứa Hướng đạo.
Ngón cái
trên ngón út là biểu tượng của sự đoàn kết, lớn giúp bé, mạnh đỡ yếu. Riêng đối
với Sói con và Chim non thì dấu hiệu chỉ gồm có hai ngón tay. Ngón trỏ và ngón
giữa đưa lên cao tượng trưng cho hai tai vểnh lên để nghe lời. Ngón cái đè lên
hai ngón còn lại tượng trưng cho sự bao bọc, lớn giúp nhỏ, mạnh bảo vệ yếu.
Lối chào của hướng đạo
Và cuối cùng
là Lời hứa hướng đạo:
“Tôi xin lấy danh dự hứa sẽ cố gắng hết
sức,
Làm bổn phận đối với tín ngưỡng, tâm
linh và quốc gia tôi.
Giúp đỡ mọi người bất cứ lúc nào.
Tuân theo Luật Hướng đạo”.
Lễ khai mạc Trại Họp bạn Hướng đạo Thế giới lần thứ 21 năm 2007 với sự tham gia của gần 40 ngàn hướng đạo sinh, tại Essex, Anh
Phong trào
Hướng đạo đã tồn tại ở Việt Nam gần một thế kỷ, nhưng các hoạt động Hướng đạo
chính thức đã ngừng hoạt động do hậu quả của chiến tranh trong những năm 1960
và 1970, dẫn đến việc mất tư cách thành viên chính thức của Tổ chức Phong trào Hướng đạo Thế giới
(World Organization of the Scout Movement – WOSM) vào năm 1975.
Tuy nhiên,
trong hai thập niên vùa qua, hướng đạo đã chứng kiến một sự hồi sinh ở cấp cơ sở
với các hoạt động dành cho Sói con, Thiếu sinh và Tráng sinh được tiến hành
hàng tuần bởi các Trưởng Hướng đạo đã được đào tạo.
Hướng đạo bắt
đầu ở Việt Nam từ những năm 1920. Trong thời gian này, đội ngũ hướng đạo ban đầu
chủ yếu bao gồm trẻ em từ các khu người Pháp, nơi các nhà giáo dục địa phương
như Trần Văn Khắc và Hoàng Đạo Thúy đã quan tâm và đi tiên phong trong các đơn
vị hướng đạo đầu tiên ở miền Bắc Việt Nam.
Trung tâm huấn
luyện đầu tiên được thành lập vào năm 1938, và Trại Họp bạn Đông Dương đầu tiên được tổ chức vào năm 1941 tại Việt
Nam với sự tham gia của các Hướng đạo sinh từ Campuchia và Lào.
Huy hiệu Hướng đạo Viêt Nam
Phong trào
Hướng đạo phát triển mạnh mẽ trong những năm sau đó và Hội Hướng đạo Việt Nam
trở thành thành viên của WOSM vào năm 1957. Việt Nam là một trong những nước
sáng lập Hội nghị Hướng đạo Khu vực Viễn
Đông lần thứ nhất vào năm 1958 (tiền thân của Hội nghị Hướng đạo Khu vực Châu Á – Thái Bình Dương).
Kể từ khi mất
tư cách thành viên chính thức của WOSM vào năm 1975, Phong trào Hướng đạo đã tồn
tại trong suốt nhiều năm, với sự gia tăng đáng kể trong vài thập kỷ qua, trong
đó các Trưởng Hướng đạo địa phương kiên trì giành lại sự công nhận chính thức
trong nước cũng như trong WOSM.
Đơn đăng ký
thành viên chính thức từ Pathfinder
Scouts Việt Nam để gia nhập WOSM đã được nhận vào tháng 7 năm 2018 và được Ủy
ban Hướng đạo Thế giới thông qua vào tháng 10 năm 2018. Sau một cuộc bỏ phiếu
chính thức qua đường bưu điện với tất cả 169 Tổ chức thành viên hiện có trong
ba tháng qua, Pathfinder Scouts Việt Nam
đã trở thành Thành viên thứ 170 của WOSM tính đến ngày 10 tháng 1 năm 2019.
Nam và Nữ Hướng đạo từ các quốc gia khác nhau tại Trại Họp bạn Tráng sinh Hướng đạo Thế giới (World Scout Moot) ở Thụy Điển năm 1996
Tại Sài Gòn,
hướng đạo sinh hoạt tại hầu hết tại các công viên trong thành phố như Tao Đàn,
Lê Thị Riêng, Hoàng Văn Thụ... Tổng cộng có khoảng trên dưới 50 liên đoàn,
trong đó có nhiều liên đoàn mới thành lập.
* Liên đoàn
Âu Lạc do các huynh trưởng Hướng đạo Việt Nam trước 1975, đang sinh sống tại
Sài Gòn thuộc Đạo Bắc Đẩu đã quy tụ con em bạn bè gốc Đà Nẵng thành lập nên vào
năm 1993. Hiện nay Liên đoàn Âu Lạc đang sinh hoạt tại công viên Hoàng Văn Thụ.
Ngày 15 tháng 8 năm 2011, Liên đoàn Âu Lạc được nâng lên thành Đạo Âu Lạc.
* Liên đoàn
Quang Trung được thành lập ngày 7 tháng 7 năm 2002 tại Công viên Tao Đàn gồm có
Bầy Tam Điệp, Bầy Nhị Hà, Thiếu đoàn Đống Đa, Thiếu đoàn Ngọc Hồi, Kha đoàn
Thăng Long, Tráng đoàn Nguyễn Huệ.
* Liên đoàn
Tạ Quang Bửu được thành lập ngày 1 tháng 12 năm 2002 tại Công viên Tao Đàn gồm
có Bầy Trần Đại Nghĩa, Thiếu Trần Nhật Duật, Kha Hoàng Cầm, Tráng Nguyễn Sơn.
* Liên đoàn
Thái Dương được thành lập ngày 17 tháng 6 năm 2007, hiện đang sinh hoạt tại
Công viên Tao Đàn, gồm có Bầy Phù Đổng (thành lập 11 tháng 7, 1998), Bầy Lương
Thế Vinh (thành lập 3 tháng 6, 2007), Thiếu đoàn Trần Quốc Toản (thành lập 1
tháng 9, 2006), Thiếu đoàn Trương Vĩnh Ký, Tráng Đoàn Trùng Dương (thành lập 17
tháng 6, 2007). Tuy nhiên, có tin liên đoàn này không hoạt động từ 4 năm nay
* Liên đoàn
Non Nước, gồm Liên đoàn Non Nước 1 và Liên đoàn Non Nước 2, là một trong những
liên đoàn được thành lập sớm nhất ở Sài Gòn, hiện nay đã phát triển thành 2
liên đoàn với 2 Ấu đoàn, 2 Thiếu đoàn, 1 Kha đoàn và 1 Tráng đoàn.
* Liên đoàn
Lý Thường Kiệt, do trưởng Trần Văn Hiến thành lập, sinh hoạt tại công viên
Hoàng Văn Thụ từ đầu năm 2011 cho đến nay, gồm Ấu đoàn Lý Thường Kiệt, 2 Thiếu
đoàn Lý Thường Kiệt và Trưng Trắc, Kha đoàn và Tráng đoàn đều mang tên Lý Thường
Kiệt.
Huy hiệu Liên đoàn Hồng Bàng (Gia Định)
Ngay từ lúc
thành lập, Hướng đạo Việt Nam đã trải qua nhiều giai đoạn, thu hút rất đông những
nhân vật sau này giữ những vai trò trọng yếu trên chính trường miền Bắc cũng
như miền Nam như Tạ Quang Bửu, Trần Duy Hưng, Lưu Hữu Phước, Tôn Thất Tùng, Võ
Thành Minh, Phạm Ngọc Thạch, Trần Văn Tuyên, Phạm Biểu Tâm, Trần Điền, Cung Giũ
Nguyên…
Tuy nhiên vì
thời cuộc chính trị và chiến tranh, Hướng đạo Việt Nam bị đình chỉ hoạt động tại
miền Bắc Việt Nam vào năm 1954 và rồi toàn cõi Việt Nam vào năm 1975. Ở hải ngoại,
Hướng đạo Việt Nam vẫn tiếp tục hoạt động từ khi theo đoàn người di tản đến các
trại tạm cư như Vịnh Subic (Philippines), Đảo Guam, Đảo Wake, Trại Pendleton
(California), Trại Chaffee (Arkansas)… trước ngày 30 tháng 4 cho đến ngày nay tại
các quốc gia như Hoa Kỳ, Canada, Úc, Pháp và Đức.
Đặc biệt là
trong thập niên 1980 Hướng đạo Việt Nam đều có mặt tại các trại tị nạn khắp
vùng Đông Nam Á và Hồng Kông trước khi các trại tị nạn này đóng cửa vào đầu thập
niên 1990.Tại Việt Nam hiện nay cũng có nhiều đơn vị Hướng đạo được thành lập
và hoạt động trở lại ở khắp miền Nam.
Kỹ năng thắt nút dây mà hướng đạo sinh nào cũng phải biết
***