Sân khấu & Cuộc đời!

“Cuộc đời là một sân khấu, và chúng ta đều là những kịch sỹ”

(All the world’s a stage, and all the men and women merely players)

“As you like it” - William Shakespeare

 

William Shakespeare (1564-1616)

 

Cuộc đời chẳng khác gì một vở kịch. Thế cho nên William Shakespeare (1564-1616) đã viết hài kịch bằng thơ, lấy tựa đề “As You Like It” (tạm dịch là “Như bạn thích nó”) vào năm 1599 và được xuất bản lần đầu trên tạp chí “First Folio” năm 1623.

Kịch được dựa vào bối cảnh của Rừng và Tòa án, diễn ra trong ý nghĩa tương phản giữa “Sân khấu” và “Cuộc đời” kể từ khi ông tòa Duke Senior bị trục xuất khỏi lâu đài để sống trong rừng. Thật ra, những điều kiện khắc nghiệt của khu rừng lại thích hợp hơn sự huyên náo và tâng bốc giả dối trong tòa án.

 

Sân khấu & Cuộc đời

 

Theo yêu cầu của Duke Senior, cô con gái Rosalind của ông cùng một số người hầu sẽ ở lại Tòa án nhưng cuối cùng, tất cả đều theo ông vào rừng. Tại đây, Rosalind đã gặp và yêu Orlando vì lòng can đảm đã thách thức đô vật Charles. Orlando đã chiến thắng dù Charles là một đô vật “nặng ký”.

Le Beau, một cận thần, cảnh báo rằng Công tước Frederick đã không thích Rosalind vì e rằng cô ấy đẹp hơn con gái của mình Celia. Le Beau nhắc nhở mọi người về những gì anh đã làm với cha cô. Công tước Frederick trục xuất Rosalind và Celia.

Các cô gái quyết định che giấu thân phận, tránh bị phát hiện và an toàn hơn trong bước đường lưu vong. Rosalind quyết định ăn mặc như một người đàn ông - Ganymede, còn Celia lại như người chị nghèo của mình Aliena.

 

Trang đầu tiên của tác phẩm “As you like it”

 

Cuộc sống trong rừng với Duke Senior được mô tả là “hài lòng” mặc dù không phải không có nguy hiểm hoặc khó khăn. Công tước Frederick tin rằng Rosalind và con gái của ông đã bỏ chạy để tìm Orlando và thuê anh trai của Orlando là Oliver đi tìm và mang họ trở về.

Oliver, vẫn ghét anh trai mình, vui vẻ đồng ý. Adam cảnh báo Orlando rằng anh không thể về nhà vì Oliver có kế hoạch đốt nhà và gây hại cho Orlando. Họ quyết định chạy trốn đến Rừng Ardenne trong trang phục con trai.

 

Hài kịch “As you like it”

 

Orlando và Adam đang kiệt sức và đói và Orlando đi tìm thức ăn. Anh ta gặp Duke Senior và họ sắp tổ chức một bữa tiệc lớn. Anh ta mạnh dạn tiếp cận họ để lấy thức ăn, họ mời anh và Adam ăn uống một cách thân thiện với họ.

Orlando bận tâm với tình yêu của anh dành cho Rosalind và treo những bài thơ về cô trên cây. Anh đưa thơ vào vỏ cây, Rosalind tìm thấy những bài thơ và được biết Orlando đang ở trong rừng. Họ gặp nhau và “căn bệnh tình yêu” của chàng ngày một… trầm trọng!

 

Orlando, kẻ si tình gắn thơ trên cây

 

Ngoài tình yêu của Orlando-Rosalind còn có những mối tình của Touchstone-Audrey và Phoebe-Ganymede chớm nở trong rừng. Cuối cùng cuộc hôn nhân giữa Orlando-Rosalind  đồng thời với việc Oliver phát hiện Rosalind chính là Celia đã giả trang thành Aliena.

 

Rosalind và Celia

 

Duke Senior mô tả tòa án là "tòa nhà sơn phết, tòa của sự ganh tỵ…" và rằng ở trong rừng tuy có những mối nguy hiểm nhưng thật sự thích hợp với những con người chân thật. Chẳng khác gì cuộc sống như nhân vật “huyền thoại” Robin Hood ngày xưa của nước Anh và như vậy được coi là “thuộc tầng lớp dân đen”.

Sự thật cho thấy, một khi những người có tâm địa ác bị đưa đẩy vào sống trong rừng, họ sẽ có một sự thay đổi đột ngột của trái tim, từ cách suy nghĩ cho đến cách hành động.

Touchstone và Audrey

Nhà viết kịch Shakespeare gợi ý rằng cần có sự cân bằng giữa Rừng và Tòa án.

Sống với thiên nhiên và sử dụng các giác quan nên được cân bằng với việc sống trong một thế giới chính trị, nơi giáo dục và sự lịch lãm xã hội là cần thiết.

Nếu một người quá gần với tự nhiên, họ có thể trở thành như Touchstone và Audrey nhưng nếu họ quá chính trị, họ có thể trở nên giống như người anh em của Duke Senior là Duke Frederick hơn.

Tòa án chính là nơi mà Frederick đã chiếm đoạt từ anh trai của mình là công tước Duke Senior để phải lưu vong đến Forest of Arden. Trong khi đó, Duke Senior đã đạt được một sự cân bằng: được giáo dục và có khả năng quản lý con người nhưng cũng đánh giá cao bản chất của họ. Cuộc đấu tranh giữa rừng và tòa án cũng làm sáng tỏ cuộc đấu tranh của lớp ở cốt lõi của vở kịch.

 

“As you like it” trên sân khấu

 

Shakespeare gợi ý rằng chỉ vì bạn được coi là “tầng lớp cao” nhưng không nhất thiết được phản ánh trong bản chất của bạn trong khi xã hội muốn tiến hóa, người ta cần phải nói dối và tâng bốc và do đó mọi người ở trên cùng của xã hội là loại tồi tệ nhất của con người.

Tuy nhiên, vào cuối vở kịch khi Công tước được phục hồi lại tòa án chắc chắn tòa án khi đó sẽ là một nơi tốt đẹp hơn vì ông đã chứng kiến tận mắt những gì đã xảy ra tại nơi rừng rú.

Shakespeare đã đi trước thời đại của mình bằng hai hình tượng: Rừng và Tòa án. Những hình ảnh đó cho đến nay vẫn còn là một bài học sâu sắc đối với những người đương thời như chúng ta.

Đó chính là cách nhận thức giữa Sân khấu và Cuộc đời!

 

***