Dao Thái… gọt vỏ Cam

Ngày 24/7/2025 súng đã nổ tại vùng biên giới giữa hai nước Thái Lan – Campuchia khiến nhiều bình luận “tếu táo” cho rằng “Dao Thái… gọt vỏ Cam”.

 

Xung đột Thái Lan - Campuchia

 

Campuchia cáo buộc Thái Lan nổ súng trước bao gồm việc không kích và sử dụng bom chùm, gây thiệt hại nặng cho nhiều cơ sở dân sự như chùa chiền, trung tâm y tế, trạm xăng, chợ và cả một phần quần thể đền Preah Vihear - di sản thế giới được UNESCO công nhận.

Phía Thái Lan cho biết việc triển khai quân đội là "cần thiết để bảo vệ lãnh thổ trước các mối đe dọa bên ngoài" đồng thời còn cáo buộc Campuchia đã dùng vũ lực xâm phạm lãnh thổ Thái Lan dọc biên giới.

Ngược lại, Bộ Quốc phòng Campuchia ra tuyên bố lên án mạnh mẽ việc Thái Lan ban bố thiết quân luật tại các tỉnh biên giới Trat và Chanthaburi, cho rằng đây là hành động dàn trận có chủ đích nhằm làm trầm trọng thêm tình hình.

 

Thái - Cam và các nước láng giềng

 

Theo báo chí Thái, ngày 26/7/2025, Hải quân Hoàng gia Thái Lan triển khai bốn tàu chiến thuộc Hạm đội 1 tham gia cuộc tập trận "Trat Pikhat Phairi 1" tại đảo Koh Kood, với khả năng khai hỏa trong vòng một phút. Đây là lực lượng khiến Campuchia e ngại nhất trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại biên giới.

Tờ Bangkok Post ngày 26/7 đưa tin Thái Lan vừa chính thức đệ đơn lên Hội đồng Bảo an, đưa ra chứng cứ Campuchia khởi xướng đụng độ vũ trang. Tổng thống Mỹ, Donal Trumph, đã vào cuộc qua lời kêu gọi đình chiến giữa hai nước.

Cả Thái lẫn Cam đều có vẻ hưởng ứng đề nghị hoà bình nhưng tình hình có vẻ như vẫn còn đang nóng. Lại có tin Malaysia, một nước trong khối ASEAN, tuyên bố sẽ đứng ra hoà giải và sẵn sàng là nơi gặp gỡ cho cả Thái lẫn Cam.

Lại có tin Thiếu tướng Duang Somneang, Tư lệnh Sư đoàn 7 Quân đội Hoàng gia Campuchia, đã tử trận trong một đợt pháo kích của quân đội Thái Lan tại mặt trận Preah Vihear. Thông tin được các kênh truyền thông Thái Lan đồng loạt đăng tải và giới chức Campuchia cũng đã xác nhận tổn thất nghiêm trọng này.

 

Tướng Duang Somneang - Tư lệnh Sư đoàn 7 Quân đội Hoàng gia Campuchia - đã tử trận trong một đợt pháo kích của quân đội Thái Lan tại mặt trận Preah Vihear

 

Chuyện chiến tranh thực ra đã bắt nguồn từ khi bà Paetongtarn Shinawatra, khi đó còn là Thủ tướng Thái, bị đình chỉ chức vụ sau khi cuộc điện đàm giữa bà và ông Hun Sen bị tiết lộ qua ghi âm lén, trong đó bà Shinawatra đã thân mật gọi ông Hun Sen là “chú” vì mối quan hệ mật thiết giữa ông Hun Sen và Thủ tướng Thaksin, cha của bà nay đã về hưu.

Mối thân tình này đổ vỡ sau bước ngoặt vì cuộc điện thoại đã bị rò rỉ vào giữa tháng 6/2025. Hiện chỉ còn là Bộ trưởng Văn hóa, bà Shinawatra nói rằng xung đột giữa Thái và Cam bắt nguồn từ các cuộc trấn áp lừa đảo qua điện thoại của chính quyền Bangkok.

Điều mà phía Thái muốn gây sức ép với Cam là 53 khu tự trị do Trung Quốc chứa chấp đám lừa đảo quốc tế nằm dọc biên giới Thái cũng như Việt Nam, nhưng đó lại là nguồn kinh tài của Hun Sen, dù đã về hưu nhưng vẫn đứng sau lưng 3 người con (được gọi là “Tam Thái Tử” đang điều hành đất nước!)

Tại Cam, Thủ tướng Hun Manet, con trai của cựu lãnh đạo Hun Sen, vẫn còn thiếu kinh nghiệm và chưa thực sự nắm giữ quyền lực độc lập. Trong khi đó, ông Hun Sen có vẻ sẵn sàng thúc đẩy căng thẳng leo thang nhằm củng cố hình ảnh dân tộc chủ nghĩa và ảnh hưởng chính trị của mình.

 

Hun Sen (hình chụp năm 2024)

 

Về phía Thái, chính phủ liên minh bấp bênh do đảng của ông Thaksin Shinawatra làm nòng cốt đang phải đối mặt với một nền kinh tế trì trệ và chao đảo trước mối đe dọa từ thuế quan của Mỹ. Chính phủ này không thể tỏ ra yếu đuối khi đối đầu với Cam trong việc “động tay, động chân” tại biên giới.

Mới đây, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra đã đăng trên Mạng xã hội X, kêu gọi những người ngoài cuộc nên để quân đội Thái thực hiện nhiệm vụ của mình, đó là việc “dạy cho Hun Sen một bài học” về cách hành xử cho phải phép. Người đọc lại liên tưởng đến “bài học” của Trung quốc dạy cho Việt Nam vào năm 1979!

Xét về kinh tế, thực tế cho thấy Cam ít có tự lực, phần nhiều phụ thuộc các đại gia gốc Tàu, Việt, Thái, hoặc các công ty có gốc ở 3 nước này. Thế cho nên, nếu chiến tranh vào sâu trong các đầu não kinh tế của Cam thì thiệt hại lại chính là 3 nước nói trên.

Thái cũng không dại gì tự tay bóp chết mình, mà chỉ muốn dạy cho Hun Sen “một bài học” theo kiểu Tàu đã “dạy” Việt Mam. Tức là đánh đấm mon men ở biên giới, chủ yếu để đề cao tinh thần dân tộc và để được lòng người dân trong nước.

Xét về lực lượng, dĩ nhiên Thái hơn Cam rất nhiều, nhưng nếu tràn quân sang Cam, thì cũng kiểu VC chiến với Mỹ vì địa hình bên Cam toàn rừng núi hiểm trở, ít dân. Đây chính là chiến khu của Khmer Đỏ ngày nào, bộ đội Việt Nam còn chả chiếm nổi, Thái chiếm sao được.

Vì lý do kinh tế cũng như quân sự nêu trên chắc chắn Thái sẽ không tràn quân sang Cam và cũng không tiêu diệt các cơ sở kinh tế do Tàu gầy dựng. Chủ yếu đây chỉ là “đòn phép tâm lý” để lấy lòng những người ngoài cuộc nhằm tuyên truyền cho tính chính nghĩa. Thái làm truyền thông tốt hơn Cam nên dễ được lòng "nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới"!

 

Hun Sen đón Thaksin Shinawatra tại Dinh Hòa Bình ở Phnom Penh, năm 2011, khi cựu Thủ tướng Thái Lan lưu vong

 

Cả hai nước đều có những chính trị gia lão luyện như Hun Sen và Thaksin, những người gần như chắc chắn có thể tìm ra lối thoát cho cuộc khủng hoảng này. Điều vẫn còn là một bí ẩn vì sao ông Hun Sen lại quyết định phá hủy tình bạn hàng thập niên với gia đình ông Thaksin?

Khi Thủ tướng Thaksin và người em gái và cũng là Thủ tướng Thái Lan Yingluck (sau này) bị đảo chánh họ đã đều chạy qua Cambodia tá túc tại nhà riêng của Hun Sen. Chính Hun Sen còn bổ nhiệm ông Thaksin làm cố vấn kinh tế cho chính phủ một thời gian trong khi ông này đang lưu vong.

Sau Hội nghị Geneva tháng 7/1954, Cambodia giành được độc lập từ thực dân Pháp, nhiều vùng biên giới Thái-Cam vẫn chưa được phân định rõ ràng, nhất là ngôi đền Preach Vihear. Vấn đề tranh chấp chủ quyền đã kéo dài từ thế kỷ trước.

Tháng 8/2024 bà Paetongtarn Shinawatra (con gái của cựu Thủ tướng Thaksin) lên nhậm chức Thủ tướng kiêm Bộ trưởng văn hóa Thái Lan. Trong giai đoạn một năm trở lại đây, Chính phủ Thái thường chỉ trích Cam dung dưỡng các trung tâm lừa đảo công nghệ trực tuyến nhắm vào thường dân. Từ đó đã một số lời qua tiếng lại giữa quan chức của hai nước.

Tháng 5 vừa qua, một binh sĩ Cam bị thiệt mạng trong cuộc đụng với quân Thái tại vùng tranh chấp, gây ra căng thẳng bang giao giữa hai nước. Ngày 15/6, Thủ tướng Thái Paerongtarn gọi điện thoại cho Hun Sen để mong giải quyết và hạ nhiệt vấn đề tranh chấp biên giới.

Cuộc nói chuyện diễn ra khá thân mật qua biểu lộ tình cảm xưng hô "chú cháu"... Sau đó, Hun Sen bất ngờ tung đoạn thu âm cuộc nói chuyện đó ra bên ngoài làm bà Paetongtarn bị Quốc hội Thái Lan chất vấn và bị đình chỉ chức vụ Thủ tướng.

 

Cựu Thủ tướng Thái Paetongtarn Shinawatra

 

Từ đầu tháng 7 năm nay cảnh sát Thái Lan đẩy mạnh cuộc truy quét những đường giây lừa đảo cấu kết với những tổ chức bên Cam. Cuộc truy quét đụng tới một nhân vật tên Kok An là Thượng nghị sĩ của Cam (người gốc Hoa), cũng là đồng minh chính trị thân cận với Hun Sen.

Kok An bị Thái Lan phát lệnh truy nã với các cáo buộc là "Bố Già của Poipet”, là kẻ cầm đầu các sòng bài trực tuyến, buôn người, lừa đảo... Tại biên giới Tây Nam với Việt Nam, khu “Tự Trị Tam Thái Tử” đã nổi lên với các nhóm lừa đảo với chiêu bài “việc nhẹ, lương cao” để thu hút hàng ngàn người Việt nhẹ dạ bị bắt cóc sang Cam.

Nhiều chỉ trích nhắm vào ông Hun Sen và đảng cầm quyền đã dung túng, chứa chấp cấu kết với các thành phần xã hội đen. “Độc Nhãn” Hun Sen dĩ nhiên đã bác bỏ các cáo buộc trên từ phía Thái.

Trong một cuộc họp báo, bà Paetongtarn Bộ trưởng văn hóa Thái Lan, nói rằng cuộc xung đột quân sự Thái - Cambodia nổ lớn kỳ này là do phía Thái đã quyết liệt trấn áp các tổ chức lừa đảo trực tuyến. Rõ ràng là bà đã đụng chạm đến quyền lợi đảng CCP đang cầm quyền tại Cambodia và của gia đình ông Hun Sen.

 

Nạn nhân của lừa đảo tại các khu tự trị trên đất Cam

 

Nhân chuyến viếng thăm Việt Nam, ngày 27/12/2013, Thủ tướng Hun Sen nói chuyện bằng tiếng Việt trước 700 cựu quân tình nguyện Việt Nam rằng “dù bất cứ đổi thay nào, quan hệ hai nước sẽ mãi không thay đổi”. Ông còn nói thêm: “Lịch sử đã xác minh, nếu không có sự hỗ trợ tình nguyện của Việt Nam, Campuchia sẽ không được giải phóng và hồi sinh”.

Thủ tướng Campuchia kể lại thời tuổi trẻ (khi đó mới 25) và con đường tham gia cách mạng bằng cách đường tìm đến Việt Nam. Một ngày tháng 6/1977, chàng sĩ quan trẻ tuổi "chạy sang" Việt Nam để tìm kiếm sự ủng hộ cách mạng.

Ông kể có những thời điểm đã từng khóc khi Việt Nam đánh Pol Pot từ tháng 10/1977 nhưng lại rút đi vào tháng 1/1978: "Tôi đã khóc và tự hỏi vì sao quân tình nguyện đánh vào và rút về. Đó thực sự là khó khăn đối với tôi, tôi đã rất buồn".

"Ở Campuchia, Việt Nam đã hy sinh hàng vạn người, bị thương không biết bao nhiêu… đó là một cái giá rất cao. Vừa hy sinh tính mạng của dân, quân, vừa hy sinh tài sản, vừa hy sinh chính trị, ngoại giao. Hồi đó VN bị cấm vận từ bên ngoài vì nhân dân, đất nước Campuchia chịu hy sinh và hơn 30 năm người ta mới công nhận".

 

Hun Sen tại Hà Nội, ngày 27/12/2013

 

Từ một anh sĩ quan Khmer Đỏ chạy theo Việt Nam rồi leo lên đến vị trí quyền lực cao nhất của Cam rồi lại toan tính thiết lập chế độ độc tài gia đình trị cha truyền con nối đứng trên cả vương triều đúng là một “bước nhảy vọt”!

Ấy vậy mà còn toan tính, còn tỏ ra quá khôn, chơi xấu một cô cháu con của bạn thân của mình. Khôn vặt quá nên hóa dại, tự thân bêu cái bản chất xấu xa của mình ra, không những gây thù chuốc oán với một gia tộc lớn của Thái mà còn gây thù với cả nước Thái Lan.

Mặt khác, trong chiến tranh Việt Nam ngày xưa, Thái đã đóng một vai trò chiến lược của Mỹ với căn cứ không quân Utapao để từ đó xuất phát phi cơ oanh tạc B-52 đến các vùng giao tranh tại Việt Nam.

Đập Lower Sesan 2 là một trong nhiều công trình thủy điện do Trung Quốc tài trợ và điều hành, đang hủy diệt vùng hạ lưu Mekong bằng tốc độ khô cạn khốc liệt chưa từng có.

Người Việt không thể nói về tội ác của Hun Sen mà không nhắc đến cơn hấp hối của Đồng bằng sông Cửu Long. Những cánh đồng từng mang nặng phù sa giờ đã trắng bạc, những con kênh từng đầy cá giờ chỉ còn bùn và muối.

 

Người dân Campuchia bên trong nơi trú ẩn tạm thời ở tỉnh Srisaket ngày 26/7/2025

 

Ngày nay, trước những biến cố quân sự giữ Thái và Cam, đa số người dân Việt có khuynh hướng nghiêng về Thái nên mới có câu nửa châm biếm, nửa nghiêm túc: “Dao Thái… gọt vỏ Cam”.

Người Trung Quốc nay đã chuyển sang dùng người Cam lừa người Cam, dùng người Việt lừa người Việt... Sử dụng cả công nghệ lẫn phương tiện và... cơ bắp. Bọn tuyển người kết hợp cả dụ dỗ lẫn bắt cóc, xịt thuốc mê... đang len lỏi khắp chốn, ngay trên đất Việt.

Đó cũng là điều dễ hiểu vì hiện có hàng ngàn người Việt bị cầm giữ tại Cam chỉ vì những lời dụ dỗ hấp dẫn… “việc nhẹ, lương cao”!

 

***