Tái cấu trúc giang sơn…

Kể từ ngày 1/7/2025, nước ta từ 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã sáp nhập còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 28 tỉnh và 6 thành phố. Về mặt chính quyền, có thể mệnh danh đó là khát vọng đi kèm tham vọng phát triển quốc gia với mục đích đưa đất nước đi lên trong thời đại mới!

 

Sắp xếp lại Giang sơn

 

Theo thừ tự từ Bắc xuôi Nam ta có các tỉnh mới:

- Tỉnh Lào Cai (gồm 2 tỉnh cũ Yên Bái và Lào Cai hợp lại), có diện tích tự nhiên 13.256,92 km2, quy mô dân số 1.778.785 người.

- Tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên được sáp nhập thành Thái Nguyên, với diện tích 8.375,21km2, dân số khoảng 1.799.489 người.

- Tỉnh Phú Thọ, gồm các tỉnh Vĩnh Phúc, Hòa Bình và Phú Thọ nhập lại, có diện tích 9.361,38km², dân số 4.022.638 người. (Chủ tịch nước Lương Cường sinh ra tại tỉnh Phú Thọ nên địa phương này cần giữ nguyên tên gọi!)

- Tỉnh Bắc Ninh được sáp nhập từ Bắc Giang và Bắc Ninh, có diện tích 4.718,6km2, dân số 3.619.433 người.

- Tỉnh Hưng Yên, gồm Thái Bình và Hưng Yên, diện tích 2.514,81km2, quy mô dân số 3.567.943 người. (Quê hương của Tổng bí thư Tô Lâm là Hưng Yên nên vẫn được giữ tên là điều… “dễ hiểu”).

- Hai thành phố bắt đầu bằng Hải (Hải Phòng, Hải Dương) nay trở thành Hải Phòng, có diện tích 3.194,72km2, dân số 4.664.124 người.

- Tỉnh Ninh Bình (gồm 3 tỉnh xưa: Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình), có diện tích tự nhiên 3.942,62km2, dân số 4.412.264 người.

- Tỉnh Quàng Trị là tên gọi mới của Quảng Bình & Quảng Trị xưa, có diện tích 12.700km2, dân số 1.870.845 người. (Trong một bài diễn văn được đọc từ giấy đã viết sẵn, bà Lê Thị Thuỷ tuyên bố “… Quảng Trị có quy mô dân số hơn 1 tỷ 870 ngàn người...”!)

 

Bà Lê Thi Thuỷ, Phó bí thư đảng uỷ

 

- Đà Nẵng là tên mới của Đà Nẵng + Quảng Nam, có diện tích 11.859,59km2, quy mô dân số 3.065.628 người.

- Tỉnh Quảng Ngãi gồm 2 địa phương cũ Kon Tum & Quảng Ngãi, có diện tích 14.832,55km2, dân số 2.161.755 người.

- Tỉnh Gia Lai bao gồm Bình Định + Gia Lai, có diện tích 21.576,53km2, dân số 3.583.693 người.

- Tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hoà nay chung một tên Khánh Hòa, với diện tích 8.555,86km2, dân số 2.243.554 người.

- Tỉnh Lâm Đổng mới, gồm Đắk Nông, Bình Thuận và Lâm Đồng, có diện tích 24.233,07km2, dân số 3.872.999 người.

- Tỉnh Đắk Lắk được sắp xếp từ 2 tỉnh Phú Yên & Đắk Lắk, có diện tích 18.096,40km2, dân số 3.346.853 người.

- Thành phố Hồ Chí Minh sẽ bao gồm thêm 2 tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu & Bình Dương, có diện tích 6.772,59km2, dân số 14.002.598 người. (Thành phố Sài Gòn, Hòn ngọc Viễn Đông xưa, nay trở thành Phường Sài Gòn!)

 

Cái tên Thành phố Sài Gòn nay chỉ còn là Phường Sài Gòn

 

- Tỉnh Đồng Nai giờ có Bình Phước đi kèm, với tổng diện tích 12.737,18km2, dân số 4.491.408 người.

- Tỉnh Tây Ninh là địa danh mới sau nhập với Long An, có diện tích 8.536,44km2 và dân số 3.254.170 người.

- Thành phố Cần Thơ được cộng thêm Sóc Trăng và Hậu Giang, có diện tích 6.360,83km2, dân số 4.199.824 người.

- Tỉnh Vĩnh Long là tên của Bến Tre và Trà Vinh gộp lại, với diện tích 6.296,20km2, dân số 4.257.581 người.

- Tỉnh Đồng Tháp mới sau khi sáp nhập với Tiền Giang, có diện tích 5.938,64km2, dân số 4.370.046 người.

- Tỉnh Cà Mau giờ thì đứng tên đại diện sau khi kết bạn với Bạc Liêu, có diện tích 7.942,39km2, dân số 2.606.672 người.

- Hai tỉnh có chữ cuối là “Giang” sẽ có tên An Giang sau khi kết hợp với Kiên Giang, diện tích 9.888,91km2, dân số là 4.952.238 người.

*** 

Cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, trong đó có 19 tỉnh và 4 thành phố hình thành sau sắp xếp. 11 tỉnh, thành phố không thực hiện sắp xếp là các tỉnh: Cao Bằng, Điện Biên, Hà Tĩnh, Lai Châu, Lạng Sơn, Nghệ An, Quảng Ninh, Thanh Hóa (quê hương của Thủ tướng Phạm Minh Chính), Sơn La và thành phố Hà Nội, thành phố Huế.

Kể từ đầu tháng 7, cấp huyện bị xóa bỏ, mỗi địa phương chỉ còn lại hình thức chính quyền cấp tỉnh và cấp xã. Song hành với việc thay đổi địa danh là sự thay đổi trong hệ thống pháp luật.

Chính quyền cấp tỉnh và cấp xã được trao quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong phạm vi phù hợp, giúp giải quyết nhanh chóng các vấn đề thực tiễn tại địa phương. Các quy định pháp luật về hộ tịch, đất đai, và xây dựng được sửa đổi để giảm thiểu giấy tờ, rút ngắn thời gian xử lý, và tăng cường ứng dụng công nghệ số trong quản lý.

Trên nguyên tắc, luật mới quy định rõ trách nhiệm của chính quyền địa phương trong việc công khai, minh bạch thông tin và giải trình trước người dân, đảm bảo quyền giám sát của cộng đồng.

***

Về phía người dân, việc “tinh giảm tỉnh thành” lại đưa ra rất nhiều hệ luỵ từ việc sáp nhập. Có nhiều người cho rằng kể từ 1/7/2025, toàn dân bước vào kỷ nguyên mới: “kỷ nguyên đi tìm quê quán”!

Sáng ngày 30/6/2025, ứng dụng VNeID trên internet, được quảng bá là siêu ứng dụng định danh điện tử đã bị tắc nghẽn vì lượng người đi tìm tên của quê mình quá đông. Điều này chứng tỏ người dân rất quan tâm đến sự thay đổi tên gọi của các địa phương trên cả nước.

 

Sáng 30/6/2025, ứng dụng VNeID được quảng bá là siêu ứng dụng định danh điện tử đã bị tắc nghẽn vì lượng người đi tìm quê mới quá đông

 

Đã có những trục trặc cho các tỉnh sáp nhập ở xa nhau: Cán bộ công chức của Ninh Thuận (cũ) phải ra tận Nha Trang Khánh Hoà (mới) để đi làm với quãng đường dài hơn 100km. Nếu đi đi về về hàng ngày thì sẽ là 8 giờ làm việc, 4 giờ ngồi trên xe, tổng cộng hết 12 tiếng một ngày!

Tổng số cán bộ cần đi từ Phan Rang ra Nha Trang là 2,300 người. Tỉnh đã lập dự án đưa 16 xe ô tô 45 chỗ để đưa đón các nhân viên này đi làm mỗi tuần. Trong những người này, chỉ chưa đầy 100 đối tượng được ưu tiên có nhà ở công vụ. Số còn lại sẽ được hỗ trợ tiền thuê nhà từ 3 đến 4,5 triệu đồng/tháng.

 

Hành trình của một cán bô từ tỉnh Ninh Thận (cũ) đến Nha Trang... tình ra hết 1 giờ 49 phút

 

Tại Đồng Nai, ngày đầu thực hiện sáp nhập, từ 5h, hàng trăm cán bộ, viên chức từ trung tâm hành chính tỉnh Bình Phước cũ (TP Đồng Xoài) được xe 45 chỗ đưa đến phường Trấn Biên (TP Biên Hòa) làm việc tại các sở ngành sau sáp nhập. Những cán bộ có nhu cầu đi xe chủ yếu làm ở Văn phòng UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Công thương, Văn hóa, Xây dựng.

Tại TP HCM, phương án đưa đón cán bộ từ Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đến trung tâm hành chính Phường Sài Gòn được đề ra. Thành phố bố trí 10 xe (4 xe 45 chỗ, 6 xe 16 chỗ), xuất phát từ 4h30 theo ba khung giờ, nhưng không có cán bộ nào xuất hiện tại các điểm đón.

Tuyến xe từ Bình Dương cũng trong tình trạng tương tự: sáng có ba chuyến vào lúc 5h30, 5h45 và 6h, song không có cán bộ đi. Dù vậy, đơn vị vận hành vẫn cho xe chạy đúng hợp đồng và lộ trình.

Cục Cảnh sát giao thông Bộ Công an cũng có hướng dẫn hướng dẫn công an các địa phương về công tác đăng ký xe sau ngày 01/7/2025. Theo đó toàn bộ Công an cấp xã và Phòng CSGT thực hiện đăng ký xe ô tô, xe máy chuyên dùng, xe mô tô của tổ chức, cá nhân trong nước có trụ sở, cư trú trong tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Người dân hoặc tổ chức có nhu cầu đăng ký xe ô tô, mô tô, xe máy chuyên dùng có thể được lựa chọn đăng ký xe tại Phòng CSGT hoặc bất cứ Công an cấp xã nào trong địa bàn tỉnh, thành phố mà mình đang cư trú hoặc có trụ sở.

Về ký hiệu biển số xe địa phương sau khi thực hiện sáp nhập bao gồm ký hiệu biển số của các địa phương được hợp nhất. Ví dụ: tỉnh Hưng Yên biển số xe là 89, tỉnh Ninh Bình là 35, tỉnh Đồng Tháp là 66.

Riêng tỉnh An Giang (sáp nhập 2 tỉnh Kiên Giang và An Giang) được cấp biển số xe ký hiệu 68 (trước đó biển số xe của An Giang là 67). Sau khi cấp hết ký hiệu biển số này, sẽ tiến hành cấp đến các ký hiệu còn lại từ thấp đến cao.

Như vậy, tất cả mọi chuyện có thể đổi thay, trong cả chiều hướng Tích cực cũng như Tiêu cực. Thực ra thì trong tương lai những ngành như thủ công mỹ nghệ sẽ phải vất vả trong việc thay đổi bia mộ cho ông bà, người thân để họ còn biết đường mà về với người sống!

***

Ngày 1/7/2025, Việt Nam chính thức bước vào một giai đoạn lịch sử với cuộc cách mạng hành chính quy mô chưa từng có, được ví như một cuộc “tái cấu trúc giang sơn” mà không phải ai cũng có cơ hội chứng kiến trong đời, nhất là những người lớn tuổi như tôi!

Cũng như đống tiền luôn có hai mặt, “tái cấu trúc hành chính” cũng không thoát khỏi quy luật đó. Là người công dân bình thường, chúng ta chỉ mong sao mọi chuyện trong tương lai sẽ tốt đẹp để con cháu chúng ta được hưởng một cuộc sống tốt hơn những gì các bậc cao niên đã từng trải qua.

 ***