Thứ Năm, 7 tháng 9, 2017

Về bộ phim “The Vietnam War” của PBS (*)

PBS (Public Broadcasting Service), tạm dịch là "Dịch vụ Truyền thông Công cộng", cho biết ngày 17/9/2017 sẽ trình chiếu trên toàn nước Mỹ bộ phim “The Vietnam War” do hai nhà làm phim Ken Burns và Lynn Novick thực hiện. Đây là bộ phim gồm 10 phần với tổng thời lượng 18 tiếng.

Hình ảnh trích từ  phim “The Vietnam War”

Các nhà làm phim phải mất mười năm thu thập tài liệu và phỏng vấn gần 80 nhân chứng gồm những người Mỹ đã tham chiến tại Việt Nam hoặc những người phản chiến. Bên cạnh đó là những người Việt thuộc “bên thắng cuộc” và “bên thua cuộc”. 

Thông báo của PBS cho biết chi tiết: “Năm tập đầu sẽ được phát sóng liên tục các tối từ Chủ Nhật, 17/9 cho đến Thứ Năm, 21/9; và năm tập cuối sẽ được phát sóng liên tiếp các tối từ Chủ Nhật 24/9 đến Thứ Năm 28/9. Mỗi tập sẽ lên sóng lúc 8 giờ tối, múi giờ miền đông và sẽ được phát lại ngay sau lần ra mắt”.

Hình ảnh trích từ  phim "The Vietnam War" 
khi quân đội Hoa Kỳ đổ bộ lên Đà Nẵng năm 1965

Đạo diễn Ken Burns đã từng nổi tiếng vào năm 1990 với phim “The Civil War” (Cuộc Nội Chiến) và cho đến nay, ông đã thực hiện hơn 20 bộ phim lịch sử cho điện ảnh Hoa Kỳ. Điều đó chứng tỏ ông là một nhân tài trong điện ảnh nhưng người xem phim của ông đã có những phản ứng trái chiều.

Bình luận trên tờ “New York Times”, cây bút Jennifer Schuessler viết về “The Vietnam War”: “Cuốn phim 30 triệu đô la với hơn 10 năm dàn dựng đã đem lại cho người xem nhiều suy nghĩ từ những góc nhìn đa chiều của “lớp bụi chính trị độc hại” (toxic policical dust). Kể cả những nhân vật người Việt thuộc phe thắng cũng như thua”.

Theo Jennifer Schuessler, hai nhà làm phim đã đề ra một số quy tắc cho cuốn phim: không phỏng vấn các sử gia và những nhân vật nổi tiếng. Những người như John Kerry, John McCain, Henry Kissinger và Jane Fonda chỉ xuất hiện trong phim qua những hình ảnh thời sự. Chính nhà làm phim kể lại là những nhân vật đó muốn được phỏng vấn nhưng Burns từ chối một cách khéo léo.

Thay vào đó, có 79 cuộc phỏng vấn những nhân vật “đời thường”. Họ là các cựu quân nhân Mỹ, kể cả những cựu tù binh chiến tranh. Họ là những người mẹ, những người phản chiến. Họ cũng là những cựu du kích Việt Cộng, những người trong hàng ngũ quân đội miền Bắc và miền Nam, kể cả một phụ nữ lái xe trên đường mòn Hồ Chí Minh.

Nói chung, bộ phim được dàn dựng một cách tỉ mỉ. Theo bình luận trên “New York Times”, ở Phần 4 thuật lại giai đoạn “tiền-chiến-tranh” người xem cảm thấy bất ngờ vì 6 tập sau, kéo dài suốt 7 năm, đã làm nước Mỹ mất đi hơn 58.000 quân và con số tử vong về phần người Việt là hơn 3 triệu người. Họ bao gồm các lực lượng tham chiến của hai miền và cả người dân vô tội.


  Nhà làm phim Ken Burns và Lynn Novick

Trước ngày trình chiếu, PBS đã tổ chức một buổi thảo luận với sự tham gia của một cử tọa hơn 200 người. Trong số người tham dự chỉ có 2 người Mỹ gốc Việt là ông Nguyễn Ngọc Sáng và một nữ bác sĩ tên Quyên Huỳnh.

Trên danh nghĩa là một người trong ban Điều hành Thảo luận (discussing panel) ông Sáng cho biết:

“Tôi rất áy náy, nhưng quyết định nhận lời vì nghĩ rằng đây là cơ hội để nói lên quan điểm của Người lính VNCH về Chiến tranh Việt Nam. Tôi lên đường vì ý niệm đó dù biết sẽ không dễ dàng, nhất là ngôn ngữ”.

Tại sao lại “áy náy”? Ông Sáng giải thích:

“Sau phần trình chiếu, họ hỏi mỗi người trong Ban Điều hành Thảo luận một câu. Trong phim có một cựu chiến binh Bắc Việt, tên Bảo Ninh được phỏng vấn, và ông nói rằng trong cuộc chiến tranh Việt Nam KHÔNG có người thắng (no vinners). Người điều khiển chương trình hỏi tôi nghĩ gì về ý kiến nầy?

“Trước khi trả lời, tôi trình bày nhận định rằng muốn biết ai thắng, ai thua phải biết ít nhất ba điều căn bản: (1) mục tiêu tham chiến của các bên, (2) sự tổn thất mà họ trả giá, (3) và đánh giá trên tổng thể do cuộc chiến gây ra.

Ông Nguyễn Ngọc Sáng trong buổi giới thiệu phim

“Kết luận sau cùng của tôi với cử toạ là cả hai phía người Việt đều là kẻ thua, nhất là dân tộc Việt Nam là người thua trong cuộc chiến tranh ủy nhiệm của người cộng sản do Hồ Chí Minh, người cộng sản quốc tế, thực hiện sứ mạng trên sự đau xót vô vàn của dân tộc, làm kiệt quệ đất nước và tạo vết thương lịch sử dù 42 năm rồi vẫn chưa lành và không biết có cơ hội nào để lành vết thương dân tộc nầy.

“Một cử toạ hỏi tôi về hậu quả tâm lý hiện tại của cuộc chiến, tôi chỉ đơn giản trả lời "bên thắng cuộc vẫn coi bên thua cuộc là kẻ thù cho dù chiến tranh đã chấn dứt 42 năm rồi".

Và ông Sáng đưa ra một câu kết luận về “The Vietnam War”:

“Đây là bộ phim phản ảnh một phía, trình bày phân nửa sự thật, không xứng đáng bỏ thời giờ xem. Điều nầy tôi đã viết trên Yahoo, nhưng 15 phút sau bị gỡ xuống. Hy vọng Burns và Novick sẽ đọc và nhìn lại vấn đề, nếu họ muốn trình bày một số khía cạnh thật về chiến tranh Việt Nam”.

Cử tọa tham dự buổi giới thiệu phim

Về phần người Việt xem phim chắc chắn sẽ có những ý kiến trái chiều. Đó là điều tất nhiên không thể tránh khỏi. Chúng ta hãy đợi đến ngày bộ phim được công chiếu ở Hoa Kỳ. 

Just wait and see.

Quảng cáo của phim "The Vietnam War"

***

Chú thích:

(*) PBS là mạng truyền thông công cộng, được thành lập từ năm 1969. Mạng lưới gồm 349 đài truyền hình thành viên ở Hoa Kỳ, bao gồm một số đài truyền hình cáp ở Canada.

PBS bắt đầu truyền hình vào ngày Thứ Hai, 5/10/1970 trên danh nghĩa là một tổ chức bất vụ lợi. Tuy nhiên, các hoạt động của PBS được tài trợ bởi “Corporation for Public Broadcasting” (CPB), một tổ chức riêng do chính phủ liên bang cấp vốn. Trụ sở chính của PBS ở Thành phố Crystal, Virginia.

“The Vietnam War” là một trong ba bộ phim tìm hiểu về những cuộc chiến của nước Mỹ do hãng Florentine  Films sản xuất. Khởi đầu là phim tạo dấu ấn lịch sử của đạo diễn Burns, “The Civil War” (Cuộc Nội Chiến)  sản xuất năm 1990, sau đó là bộ phim  về Chiến Tranh Thế Giới lần thứ 2,  “The War” (Cuộc chiến), gồm 7 phần do Burns và Novick  sản xuất  năm 2007.

“The Vietnam War” sẽ được phát hành trên đĩa Blue-ray và DVD vào ngày 17/9/2017 qua hệ thống phân phối của PBS tại shopPBS.org. Đi kèm với đĩa DVD và Blue-ray là một chương trình giới thiệu tóm tắt dài 45 phút về bộ phim, và hai phần đặc biệt về cuộc sống hiện tại của hai nhân vật trong phim và một số cảnh bị cắt bỏ.  Khán giả có thể tải bộ phim từ internet về xem.

***

* Xem trailer phim “The Vietnam War”:


***


Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

:) :( :)) :(( =))

Popular posts